De Dam bestaat in feite uit twee gedeelten: een westelijk deel voor het huidige Koninklijk Paleis – dat vroeger kleiner was dan nu en tot het midden van de 16de eeuw de Plaetse heette – en een oostelijk deel dat tot ver in diezelfde eeuw Middeldam werd genoemd.
Dit oostelijk deel vormt eigenlijk de dam in de Amstel waar Amsterdam haar naam aan te danken heeft. Daar werd rond 1270 immers een dam met sluizen aangelegd tussen de dijken langs de Amstel waar nu de Nieuwendijk en de Warmoesstraat lopen. Dit ter voorkoming van wateroverlast voor het omliggende land door opstuwing van het water bij zware noorderstormen.
Aan de noordzijde van de Middeldam bevond zich tot 1841 de vismarkt. De tweezijdig bebouwde straat aan de zuidzijde – dus voor het huidige gebouw Industria – werd veelal Vijgendam genoemd. Deze naam bleef bestaan toen het oostelijk deel begin 20ste eeuw werd verruimd door sloop van het Commandantshuis en het huizenblok voor het huidige Grand Hotel Krasnapolsky. Het noordelijk deel voor de Bijenkorf ging vanaf 1917 officieel Visschersdam heten, een naam die nooit echt ingang vond.
Litt.: Wijnman 1974
Ref.: Bijenkorf, Commandantshuis, Damplantsoen, Gebouw Industria, Koninklijk Paleis | Stadhuis, Krasnapolsky, Nationaal Monument
