De Dam als Plaats van Herinnering
Chronologie
Belangrijke gebeurtenissen op de Dam in de loop van ruim 200 jaar.
1806
5 juni De Franse keizer Napoleon benoemt zijn broer Lodewijk Napoleon tot koning van Holland
23 juni In een toespraak op het Binnenhof verleent koning Lodewijk Napoleon Amsterdam het predikaat hoofdstad.
1808
20 april Koning Lodewijk Napoleon betrekt het voormalige Amsterdamse stadhuis als Koninklijk Paleisen gelast in hetzelfde jaar de afbraak van de Waag uit 1565 die zijn uitzicht belemmert op de vismarkt en visschuiten die in het Damrak aan de Dam aanlegden.
1810
Troonsafstand van koning Lodewijk Napoleon. Nederland wordt ingelijfd bij het Franse Keizerrijk en het Koninklijk Paleis op de Dam wordt Keizerlijk Paleis.
1813
30 november Willem Frederik van Oranje-Nassau keert vanuit Engeland terug op Nederlandse bodem.
1814
29 maart Aanname van de grondwet en instelling van de monarchie in de Nieuwe Kerk.
30 maart Inhuldiging van koning Willem I als ‘Souverein Vorst der Vereenigde Nederlanden’ in de Nieuwe Kerk.
1815
16 maart Koning Willem I neemt als souverein vorst de titel Koning der Nederlanden aan.
1831
Na de Tiendaagse Veldtocht wordt de onafhankelijkheid van het koninkrijk België door Nederland erkend.
1836
Definitieve sluiting en afbraak van de beurs van Hendrick de Keyser uit 1611, gebouwd over het gedeelte aan de Amstel waar nu het Rokin ligt.
1838
Voltooiïng van Sociëteit de Vriendschap op de linkerhoek van de Kalverstraat en De Dam naar een ontwerp van de Engelse architect J.P. Hitchcock. Het terrein kwam vrij door de sloop van drie huizen, van links naar rechts: ‘De roode Leeuw’ (een herberg), ‘De Engelsche Dog’ en ‘De gouden Leeuw’. Nadat het gebouw enige tijd had gefunctioneerd als Grand Café-Restaurant Mulder, werd het in 1863 geveild en bood het van 1864-1914 onderdak aan het College Zeemanshoop. Daarom werd het gebouw in de wandeling Zeemanshoop genoemd. In 1914 werd Zeemanshoop gesloopt vanwege de nieuwbouw van Peek & Cloppenburg.
1840
7 oktober Troonsafstand van koning Willem I ten gunste van zijn zoon die de troon als koning Willem II zal bestijgen.
28 november Inhuldiging van koning Willem II in de Nieuwe Kerk.
1844
Plaatsing van zes candelabers rond het Koninklijk Paleis naar ontwerp van architect M.G.  Tetar van Elven, die in 1917 werden geëlektrificeerd en in 2001 de status van Rijksmonument kregen.
1845
10 september Officiële opening van de Beurs van J.D. Zocher door Koning Willem II.
1848
24 maart Tijdens dit Revolutiejaar vond het zogenoemde  ‘Damoproer’ plaats waarbij verschillende groepen demonstrerende ambacht- en werklieden met elkaar slaags raakten en plunderend door de stad trokken.
1849
17 maart Overlijden van koning Willem II.
12 mei Inhuldiging van koning Willem III in de Nieuwe Kerk.
1856
Pieter Oosterhuis, coll. Rijksmuseum Amsterdam
27 augustus Onthulling van het 'Monument ter Herinnering aan den Volksgeest van 1830-1831’ in aanwezigheid van koning Willem III naar een ontwerp van M.H. Tétar van Elven en als symbool van de nationale eendracht bekroond door het beeld van een vrouw, vervaardigd door de in België geboren beeldhouwer Louis Royer. Dit monument werd in de volksmond achtereenvolgens ‘juffrouw Eendracht’, ‘Naatje Eendracht’ en tenslotte kortweg ‘Naatje’ van de Dam genoemd. De door Pieter Oosterhuis bij de onthulling gemaakte stereo-opname is de oudst bekende foto van de Dam. Het monument werd in 1914 verwijderd in afwachting van een eventuele wederoprichting op een andere locatie.
1858
Bij A.C. Kruseman in Haarlem verschijnt de Praktische Volks-Almanak 1859 met een ‘photographisch-stereoskopische plaat’ van het Naatje op de Dam door Pieter Oosterhuis.
3-7 september Volksfeesten bij de 18de verjaardag van de kroonprins. Hierover publiceerde W.M. Westerman achteraf Photographie van Amsterdam op 3 tot 7 september 1858 bevattende een verslag van de volks-feesten in de hoofdstad gevierd, met litho’s van C.C.A. Last
1859
Herbouw van het kerkeraadsgebouw of ministerie van de Nieuwe Kerk in neogothische stijl.
1863
Onafhankelijkheidsfeesten en viering van 50 jaar koningschap van de Oranjes. Voor het paleis werd in verband hiermee een Grieks tempelfront van 24 m hoogte opgericht.
winter Pieter Oosterhuis maakt zeven opnamen van de Nieuwe Kerk vanaf de dakgoot van de Ambachtsschool aan de Gravenstraat 22.
1864
Vijf panorama’s door A. Braun à Dornach vanuit de koepel van het Koninklijk Paleis.
14 januari Inschrijving op aandelen voor het nooit gerealiseerde Grand International Alliance Hotel dat was gepland op de plek van de factorij van het Staatsspoor en het kantoor van Van Gend en Loos tussen de Nieuwendijk en het Damrak.
1868
Verbreding van de Halsteeg tot Damstraat.
1869
5 augustus Officiële opening van de tabaks- en sigarenzaak P.G.C. Hajenius in het nieuwe pand ‘De Rijnstroom’ op de hoek van de Dam en het Rokin, naar ontwerp van architect H.J. van den Brink en opgetrokken naar het model van een huis in Wenen. Hoog in de gevel bevond zich een kop van Jean Nicot, die de tabaksplant in de zestiende eeuw in Frankrijk importeerde en naar wie de nicotine is vernoemd.
1870
Oprichting Sociëteit De Groote Club.
1872
1 april Historische optocht ter herdenking van de inneming van Den Briel, net als in 1863 met een Grieks tempelfront van 24 m hoogte voor het paleis.
Voltooiïng van De Groote Club op de hoek van de Kalverstraat en de Paleisstraat, naar ontwerp van I. Gosschalk en H.J. van den Brink.
1874
Albert Greiner, particuliere collectie
11-13 mei Viering van het 25-jarig regeringsjubileum van koning Willem III. Triomfpoort op de Dam naar ontwerp van J.L. Springer.
1875
3 juni Ingebruikname van de eerste paardentramlijn door de Amsterdamsche Omnibus Maatschappij (AOM), die de Plantage met het Leidseplein verbond.
Verbreding van de Beurssteeg tot Rokin.
1878
juni Plaatsing van een bloedrode kiosk op de Dam door J. Bles, winkelier aan de Brouwersgracht.
1879
april Bezoek aan Amsterdam van koning Willem III en diens nieuwe echtgenote Emma. Albert Greiner maakt een serie van tien foto’s van de feestversieringen in een oplage van 25 exemplaren.
1880
31 augustus Geboorte van prinses Wilhelmina. Uitbreiding van café-restaurant Krasnapolsky aan de Warmoesstraat 181-183 met een nieuwe voorgevel, wintertuin en biljartzaal naar ontwerp van architect G.B. Salm.
1881
1 juni De ‘Nederlandsche Bell Telephoon Maatschappij’ (NBTM) opent de eerste Nederlandse telefoondienst met een centrale op de zolder van De Groote Club, aanvankelijk met 49 abonnees.
1883
Verzoeningsbezoek van het Belgische koningspaar Leopold II en koningin Marie-Henriëtte.
14 juni Opening van Hotel Krasnapolsky aan de Warmoesstraat 177-179 naar een ontwerp van J.F. Henkenhaf en F. Ebert, bij gelegenheid van de Internationale Koloniale en Uitvoerhandel Tentoonstelling – zoals de Amsterdamse Wereldtentoonstelling van dit jaar werd genoemd.
1886
Voltooiïng van nieuwbouw op de linkerhoek van de Nieuwendijk en de Dam naar ontwerp van architect G.W. Bixseboxse.
6 november Officiële opening van Magazijn Nederland van architect W. Langhout Gzn. op de rechterhoek van de Nieuwendijk en de Dam. Er werd een zaak in gevestigd van de firma Kattenburg die zich in 1850 als eerste had toegelegd op herenconfectie. Tijdens de jaren van de Duitse bezetting is het wervingsbureau van de SS er ondergebracht.
1887
Albert Greiner, particuliere collectie
Aprilfeesten ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van koning Willem III. Onder de titel Aprilfeesten 1817-1887  publiceerde A.W. Groote & Zoon in Amsterdam een map met twaalf ‘photographiën’ van de Delftse hoffotograaf Henri de Louw met bijschriften van ‘Raoul’.
1890
23 november Overlijden van koning Willem III en regentschap van koningin-moeder Emma over de jeugdige prinses Wilhelmina.
1891
Vijfdelig panorama van de Dam door Jacob Olie
26 mei Bezoek aan Amsterdam van HM koningin Emma als regentes.
1-3 juli Staatsbezoek van de Duitse keizer Wilhelm II en keizerin Auguste Victoria. Om ruimte te maken voor een muzikale militaire parade drijft de politie de toegestroomde menigte hardhandig uiteen. Dit incident is als het ‘taptoeschandaal’ de geschiedenis ingegaan.
1893
De poppenkast verschijnt op de Dam.
1898
Onbekende fotograaf, particuliere collectie
6 september Inhuldiging van koningin Wilhelmina.
1899
Voltooiïng nieuwbouw café Bisschop op de hoek van de Dam en het Damrak, bijgenaamd ‘de vulkachel’ omdat de tweede en derde verdieping bij avond rossig licht uitstraalden. Het café sloot zijn deuren in 1926.
1900
Na overname van de Amsterdamsche Omnibus Maatschappij (AOM) door de Gemeentetram Amsterdam (GTA) worden 12 van de 13 tramlijnen geëlektrificeerd.
1901
Wilhelm G. Baer, particuliere collectie
5 maart Bezoek aan Amsterdam van koningin Wilhelmina en prins Hendrik ter gelegenheid van hun huwelijk. Bij N.J. Boon, Amsterdam,  verschijnt een publicatie met 21 foto’s van Guy de Coral op 12 pagina’s onder de titel Herinnering aan de Feestelijke Ontvangst van H.M. de Koninging  & Z.K.H. Prins Hendrik te Amsterdam 5 Maart 1901
1903
Onbekende fotograaf, particuliere collectie
Afbraak van de Beurs van J.D. Zocher
28 mei Officiële opening van de beurs van Berlage.
De eerste elektrische tram doet zijn intrede op de Dam.
1904
26 september Bezoek aan Amsterdam van koningin Wilhemina en prins Hendrik.
1907
Door het stadsbestuur wordt op verzoek van de Maatschappij ter bevordering der Bouwkunst en Architectura et Natura een prijsvraag uitgeschreven ter verbetering van de verkeerscirculatie rond de Dam en verbetering van de bebouwing. Het ontwerp van architect J.M. van der Mey werd bekroond, maar niet uitgevoerd.
Restauratie van de Nieuwe Kerk onder leiding van C.B. Poshumus Meijjes als toenmalig architect van de Nederlands Hervormde Gemeente.
2 mei Naatje op de Dam verliest een arm.
12-14 december Staatsbezoek van de Duitse keizer Wilhelm II aan Amsterdam.
1909
Vestiging van een tijdelijk verkooplokaal van de Bijenkorf op het vrijgekomen Beursterrein.
1910
Stedebouwkundig advies over de Dam van een commissie bestaande uit H.J.P. Cuypers, H.P. Berlage, H. Brugmans en de directeur van Publieke Werken.
26 mei-2 juni Julianafeesten met een historisch-allegorische optocht.
1912
Sloop van het oorspronkelijke Beurspoortje, in 1611 gebouwd als doorgang van de Dam naar de Beurs van Hendrick de Keyser.
Onbekende fotograaf, coll. Rijksmuseum Amsterdam
Sloop van het Commandantshuis (1775) van stadsarchitect J.E. de  Witte op de Vijgendam, dat tot 1807 bekend stond als ‘Het Huis onder ‘t Zeil’ naar een in de trant van Hendrick de Keyser gebouwd huizenblok dat door één groot zeil tegen zon en regen werd beschermd. In dit laatste jaar werd het door koning Lodewijk Napoleon bestemd als woning van de stadscommandant. Het gebouw behield deze functie tot het in 1869 in gebruik werd genomen door de directie van de aanleg der staatsspoorwegen.
22 mei Start sloop gebouw de Groote Club.
1913
22 februari Koninklijk Besluit tot instelling van de ‘Commissie tot Onderzoek en Voorlichting betreffende den Staat van het Uitwendige van het Koninklijk Paleis te Amsterdam’, met Jan Six als voorzitter en H. Evers als secretaris. Op 23 juni werd het rapport van deze commissie gepresenteerd. De in 1913 gestarte restauratiewerkzaamheden zouden pas in 1968 worden afgerond.
Voltooiïng van het kantoorpand op de hoek van de Dam en de Nes naar ontwerp van architect H. Elte. Oprichting van De Industrieele Club die hiernaast drie jaar later haar intrek zou nemen in het sociëteitsgebouw Industria op de Vijgendam, hoek Dam en Rokin.
25 juli Raadsbesluit tot het verleggen van de tramsporen op de Dam, het aanbrengen van elektrische verlichting op dit plein en verwijdering van het Monument ter Herinnering aan den ‘Volksgeest van 1830-1831’.
1914
Voltooiïng van de bouw van het Polmanhuis. Afbraak van het Koninklijk College Zeemanshoop, gebouw ‘De Rijnstroom’ en tussenliggende panden voor de bouw van Peek & Cloppenburg
7-8 april Sloop van het ‘Naatje op de Dam’ om voor eventuele latere wederoprichting te worden opgeslagen bij de Gemeentewerkplaatsen aan de Van Reigersbergenstraat.
3 september Officiële opening van de begane grond van de Bijenkorf naar ontwerp van J.A. van Straaten jr.
28 november Oplevering nieuwbouw de Groote Club op de rechterhoek van de Kalverstraat en de Dam van architect Th. G. Schill en een gevel naar ontwerp van D.F. Slothouwer waaraan het gebouw de bijnaam ‘molen zonder wieken’ dankt.
1915
Voltooiïng van restaurant Polman, naar ontwerp van de gebroeders Van Gendt A. Lzn..
1916
8 januari Officiële opening van gebouw Industria naar ontwerp van architect Foeke Kuipers voor de in 1913 opgerichte Industrieele Club.
1917
11 april Officiële opening van het gebouw van Peek & Cloppenburg naar ontwerp van architect A.J. Joling.
2 juli Aardappeloproer waarbij een menigte demonstranten tegen de voedselschaarste op de Dam wordt toegesproken door David Wijnkoop, leider van de Sociaal-Democratische Partij (SDP).
1920
Oprichting van een ‘Comité ter verbetering van den toestand van het Damplein’ om een plantsoen te realiseren op de plek waar sinds de afbraak van het Commandantshuis in 1912 een gapend gat bestaat, omheind door een houten schutting.  Realisatie van dit plan zal pas in 1925 zijn beslag krijgen.
21 november Raadsbesluit tot bebouwing van het gat op het Middam-Damterreing dat is ontstaan door afbraak van het Commandantshuis in 1912.
Plaatsing van twee kiosken naar ontwerp van J.B.A. de Meyer op de hoeken van de Middendam bij de Bijenkorf en gebouw Industria.
1923
Viering van het 25-jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina.
1924
Architect Alb. J. Kramer wint een door het gemeentebestuur uitgeschreven wedstrijd voor het ontwerp van vier monumentale lantarens, die uiteindelijk niet worden uitgevoerd vanwege overschrijding van het beschikbare budget. Ontwerp van architect J.H. van der Mey voor het niet gerealiseerde Hotel Plaza op het Midden-Dam terrein.
31 juli-8 okober In verband met asfaltering en verlegging van tramlijn 14 wordt de Dam afgesloten voor alle rijverkeer.
1925
12 september Officiële opening van het Damplantsoen waarvoor de beplanting is ontworpen door de gemeentelijke tuinarchitect J.R. Koning jr. .
1926
Gedeeltelijke sloop van het pand van café De Bisschop op de hoek van de Dam en het Damrak. Tot 1933 werd de ruïne van boven tot onder met reclame beplakt.
1929
21-26 oktober Edison Lichtweek.
1930
1 januari Conform een Raadsbesluit van 1926 wordt het bruikleen van het Raadhuis als Koninklijk Paleis beëindigd.
1931
Instelling van een (tweede) Paleis-Raadhuiscommissie door de stad Amsterdam.
1933
Sloop van de restanten van café De Bisschop op de hoek van de Dam en het Damrak.
1934
Voltooiïng nieuwbouw naar ontwerp van architect Jan Gratama op de plek van het voormalige café De Bisschop, waar eerst een bijkantoor van de Incassobank was gevestigd, later de Amsterdamse Bank, Amsterdam-Rotterdam Bank en vervolgens ABNAMRO.
1 december Eerste officiële intocht van Sinterklaas.
1936
De Nederlandse Staat koopt het raadhuis voor 10 miljoen gulden van de stad Amsterdam, te voldoen in 5 termijnen van 2 miljoen.
17 september Verloving van prinses Juliana en prins Bernhard.
1937
Uitbreiding van de Bijenkorf aan de kant van de Beursstraat naar ontwerp van architect D. Brouwer. Het in 1808 door koning Lodewijk Napoleon aangebrachte balkon aan het Koninklijk Paleis wordt verkleind tot de huidige afmetingen.
1938
6 september Aubade bij het  40-jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina. Bernard F. Eilers maakt hier kleurenfoto’s van.
1939
Niet gerealiseerd ontwerp van architect W.M. Dudok voor een kantoorgebouw ‘Het Huis 1845’ op het Midden-Damterrein in opdracht van verzekeringsmaatschappij De Nederlanden van 1845.
1940
15-16 mei De Duitse bezettingstroepen trekken Amsterdam binnen en maken de volgende dag een demonstratieve rondrit door de stad.
9 november Circa 5.000 leden van de Weerbaarheidsafdeling van de NSB houden een demonstratieve mars voor hun leider Anton Mussert.
1941
7 juni Door leden van de Nationaal-Socialistische Nederlandse Arbeiderspartij worden bij de Bijenkorf zes winkelruiten ingegooid vanwege het joodse karakter van dit bedrijf.
1945
W.F. Leijns, coll. Nederlands Fotomuseum
7 mei Schietpartij op de Dam.
11 mei. Waarnemend burgemeester Feike de Boer spreekt 20.000 leden van jeugdorganisaties toe tijdens een demonstratie op de Dam.
31 mei Défilé van de Prinses Irene-brigade op de Dam.
J.W. Hofman, particuliere collectie
26 juni Officiële inwijding van het tijdelijk mausoleum op de Dam naar ontwerp van architect A. Bodon.
26-28 juni Bevrijdingsfeesten op de Dam.
28 juni Défilé der Zegepraal voor koningin Wilhelmina met een lange parade van geallieerde militairen, Binnenlandse Strijdkrachten en praalwagens over de bezettingstijd.
1 september Bezoek van veldmaarschalk Montgomery.
8 september Chinese bevrijdingsoptocht naar de Dam.
6 oktober Bezoek van generaal Dwight D. Eisenhower.
Intocht Sinterklaas met een Canadese jeep.
1946
4 mei Omdat 5 mei op een zondag viel, werd de  eerste nationale bevrijdingsdag een etmaal eerder gevierd met één minuut stilte om 11.00 uur.
8-13 mei Bezoek van Sir Winston Churchill ter gelegenheid van het Congres van Europese Federalisten.
1947
7 mei Door burgemeester d'Ailly word een gedenkplaat onthuld aan De Groote Club ter herdenking van de burgers die op de dag voor de bevrijding het leven lieten.
Dolf Kruger, coll. Nederlands Fotomuseum
13 december Na een plechtigheid in de Nieuwe Kerk wordt de bakstenen colonnade naar ontwerp van A. Komter en A.J. van der Steur als Tijdelijk Nationaal Monument onthuld door bijzetting van urnen met aarde van fusilladeplaatsen in de 11 provincies. In 1950 komt er een urn bij met aarde van Indische kampen en erebegraafplaatsen. Twee urnenbewaarplaatsen bedoeld voor aarde uit Suriname en de Nederlandse Antillen zijn nooit benut.
17 december Op het Damplantsoen wordt voor het eerst de door Pam Rueter ontworpen vlag gehesen met het devies ‘Heldhaftig. Vastberaden. Standvastig’ dat door koningin Wilhelmina aan de stad Amsterdam is verleend bij de eerste herdenking van de februaristaking op 25 februari 1946.
1948
4 september Troonsafstand koningin Wilhemina. 
5 september Redevoering van Winston Churchill op de Dam.
6 september Inhuldiging van koningin Juliana in de Nieuwe Kerk tijdens een verenigde zitting van de Staten-Generaal.
1950
Hotel Krasnapolsky verwerft het zogenoemde Polmanhuis, verbouwt dit met steun via de Marshall-hulp tot hotel en krijgt hierdoor een nieuwe ingang aan de Dam. De officiële opening door burgemeester d’Ailly vindt plaats op 6 mei 1952.
Nationaal Foto Persbureau/ Stevens & Magielsen, particuliere collectie
29 april Plechtige bijzetting van een urn met aarde van de erevelden in Indonesië aan de voorzijde van het voorlopig Nationaal Monument van Komter en Van der Steur in aanwezigheid van koningin Juliana en prins Bernhard.
14 juni Opening manifestatie Damstad. Bij deze gelegenheid wordt een replica van Naatje in papier maché op de Dam geplaatst.
1954
Tour de France passeert de Dam.
4 juni Ter herdenking van de geallieerde invasie in Normandië ontsteekt minister-president Drees op de Dam een gasfakkel die met een wagen van het Gemeentelijk Energiebedrijf naar Caen zal worden gebracht.
3-6 november Staatsbezoek van keizer Haile Selassie van Ethiopië.
1955
Afbraak van het Tijdelijk Nationaal Monument van Van der Steur en Komter.
1956
Demonstratie naar aanleiding van de Hongaarse opstand.Een vaandeltocht met de Hongaarse verzetsvlag trekt op naar het Nationaal Monument. De koninklijke familie is hierbij aanwezig.
4 mei Officiële onthulling van het Nationaal Monument van architect J.J.P.Oud en beeldhouwer John Raedecker door koningin Juliana.
1957
11 mei De Nieuwe Kerk wordt vanwege de bouwvallige toestand voor alle doeleinden gesloten.
29 mei De Dam wordt bij Raadsbesluit de officiële naam van het gehele plein doordat de namen Vissersdam voor het noordelijk en Vijgendam voor het zuidelijk gedeelte komen te vervallen. Bovendien komen de huizen aan de Marmoesstraaat nr. 187 t/m 205 aan de Dam te liggen met de nrs. 9 t/m 15.
1958
Frits J. Rotgans, coll. Nederlands Fotomuseum
25-27 maart Kranslegging bij het Nationaal Monument door koningin Elizabeth en prins Philip van het Verenigd Koninkrijk tijdens hun staatsbezoek.
1959
1959-1980 Restauratie van de Nieuwe Kerk door architect C. Wegener Sleeswijk, later bijgestaan door D. Verheus.
20-23 mei Staatsbezoek van Sjah Mohammed Reza van Perzië.
Dolf Kruger, coll. Nederlands Fotomuseum
15 juni Zitdemonstratie tegen uitzending van dienstplichtigen naar Nederlands Nieuw-Guinea.
27-29 augustus (Zaan)Dam-(Amster)Damrace als protest tegen de gebrekkige verbinding tussen Amsterdam en Zaandam. Op de derde dag poseert Conny Stuart als Naatje.
1961
Afbraak van het neo-gothische kerkeraadsgebouw of ministerie van de Nieuwe Kerk.
1962
1 februari Via een erehaag van commando’s en twee peletons van de Koninklijke Studenten Schietvereniging arriveren koningin Juliana en prins Bernhard bij het Koninklijk Paleis voor een vierdaags bezoek aan de hoofdstad.
30 april Viering van het 25-jarig huwelijk van koningin Juliana en prins Bernhard.
4 december Officiële introductie van de automatische verkeersregeling op de Dam.
1963
23 november Plechtige herdenking van de daags tevoren vermoorde Amerikaanse president John F. Kennedy.
1966
Anefo, coll. Nationaal Archief
10 maart Huwelijk van prinses Beatrix en Claus von Amsberg in de Nieuwe Kerk.
13-14 juni Oproer naar aanleiding van een korting van 2% op de vakantie-uitkering van ongeorganiseerde bouwvakkers en de dood van metselaar Jan Weggelaar.
1968
9 april Stille tocht en kranslegging op de dag van de begrafenis van Martin Luther King.
1969
1 mei De Rode Jeugd gooit een pot rode verf tegen het Natinaal Monument.
8 oktober Bezoek aan Amsterdam van Buzz Aldrin, Neil Armstrong en Michael Collins als bemanning van de Apollo 11.
Anefo, coll. Nationaal Archief
24-27 november Gustav W. Heinemann brengt als eerste na-oorlogse president van de Duitse Bondsrepubliek een staatsbezoek aan Nederland en legt een krans bij het Nationaal Monument.
1970
Oscar van Alphen, coll. Nederlands Fotomuseum
24 augustus Om 18.00 uur wordt een slaapverbod op de Dam van kracht.
Anefo/Bert Verhoeff, coll. Nationaal Archief, Den Haag
25 augustus Mariniers uit Doorn en Den Helder vegen het Nationaal Monument op eigen initatief schoon.
3-4 november Staatsbezoek van de Indonesische president Soeharto.
1971
2 juni Massale bijeenkomst van Ajax-fans op de Dam in verband met de zege in de finale van de Europacup 1.
8-10 oktober Staatsbezoek van keizer Hirohito van Japan.
1973
Anefo/R. Mieremet, coll. Nationaal Archief
10-14 april Staatsbezoek van president Ceausescu van Roemenië.
15 september Demonstratie tegen de staatsgreep van Augusto Pinochet in Chili met 20.000 deelnemers
1975
1 januari Start manifestatie Amsterdam 700 jaar.
Fusie van De Industrieele en De Groote Club tot De Industrieele Groote Club.
1978
1 juni In het kader van de manifestatie ‘Amsterdam Reuzestad’ wordt op de Dam een 15 meter hoge reus onthuld, die  op 16 juli door actiegroep ‘Reuzejammer’ in de as wordt gelegd.
1979
Bij wijze van proef vindt rond Koninginnedag de eerste kermis plaats op de Dam.
23 juni Massale demonstratie tegen Bestek ’81.
1980
Anefo/Hans van Dijk, coll. Nationaal Archief
20 maart Massale FNV-demonstratie tegen aantasting van de koopkracht met een toespraak van voorzitter Wim Kok.
17 april De restauratiewerkzaamheden aan de Nieuwe Kerk worden afgesloten door prinses Beatrix.
30 april Inhuldiging van koningin Beatrix.
10 mei Woonwoededag met een centrale bijeenkomst op de Dam.
1981
30 maart Demonstratie in verband met de Nationale Vrouwenstakingsdag.
1985
3 november Eerste jaarlijkse Dam tot Damloop.
1988
Sloop van het monumentale bakstenen kantoorpand tussen de Bijenkorf en de Warmoesstraat, waar later het Royal Dam Center of Verwelius-gebouw van architect Cees Dam zal verrijzen.
Aanleg van een Engelse tuin voor het Koninklijke Paleis in verband met de William & Mary herdenking.
1990
20 januari Gratis verstrekking van joints tijdens de nationale protestdag voor het behoud van het Nederlandse softdrugsbeleid.
1991
Madame Tussauds verhuist van de Kalverstraat naar het gebouw van Peek & Cloppenburg op de Dam.
Voltooiïng van het Royal Dam Center tussen de Bijenkorf en Warmoesstraat naar ontwerp van architect Cees Dam.
1993
Jubileumprogramma ter gelegenheid van honderd jaar poppenkast op de Dam.
1997
Alicia Framis, http://aliciaframis.com/walkingmonument.html
8 september De Spaanse kunstenares Alicia Framis realiseert de performance 'Walking Monument' terwijl het Nationaal Monument wordt gerestaureerd en wint hiermee de Prix de Rome.
1998
Het asfalt voor het Koninklijk Paleis dat functioneerde als taxistandplaats wordt vervangen door keitjes.
1999
11-12 maart Staatsbezoek van de Zuid-Afrikaanse president Nelson Mandela.
2000
Herinrichting Dam met circa 2,5 miljoen keitjes afkomstig uit Porto.
2001
3 augustus Door een verkeersongeval komt de 27-jarige Margit Widlund – dochter van de schrijfster Anna Enquist – om het leven. Een kleine ronde gedenksteen in het plaveisel op het middenterrein tegenover de Industrieele Groote Club herinnert aan deze tragische gebeurtenis.
2002
2 februari Huwelijk van prins Willem-Alexander en prinses Maxima Zorreguieta in de Nieuwe Kerk.
2004
2 november Na de moord op Theo van Gogh door Mohammed Bouyeri wordt dezelfde avond op de Dam een luidruchtige wake gehouden, waar circa 20.000 mensen aan deelnemen.
2005
Restauratie van het interieur van het Koninklijk Paleis.
2009
Restauratie van het exterieur van het Koninklijk Paleis.
Het Nationaal Monument op de Dam wordt officieel Rijksmonument.
2010
4 mei Tijdens de Dodenherdenking breekt er paniek uit op de Dam door een man die de stilte met geschreeuw doorbreekt.
2011
Onbekende fotograaf, http://tehranreview.net/articles/8323#.T5_MgGpM4mw
6 april De uitgeprocedeerde Iraanse asielzoeker Kambiz Roustayi steekt zichzelf in brand voor het Nationaal Monument en overlijdt een dag later.
2013
30 april Abdicatie van koningin Beatrix en troonsbestijging van prins Willem-Alexander.