De Dam als plaats
van herinnering

 

Als locatie van de Waag, de vismarkt en de nabij gelegen beurs van Hendrick de Keyser had de Dam eeuwenlang een centrale handelsfunctie. Deze belangrijke economische rol werd later bevestigd door de beurs van Zocher, de Groote en Industrieele Club. De handelsfuncties verspreidden zich echter steeds meer naar andere locaties in de stad – waarvan de bevolking tussen 1830 en de eeuwwisseling bijna verdubbelde van ruim 200.000 naar ruim 400.000.

De Dam bleef een geliefde plek voor al dan niet gereguleerde straathandel. Talloze foto’s getuigen ervan hoe mensen er op alle mogelijke manieren geld probeerden te verdienen: als straatfotograaf, -muzikant of schoenpoetser, met een poppenkast, door circusacts, verkoop van ballonnen, bloemen, fruit of windmolentjes, tijdens de vrijmarkt op Koninginnedag, met kermisattracties – sinds 1979  een jaarlijks terugkerend evenement  op de Dam – of meer recent door in de meest bizarre uitdossingen roerloos als levende sculptuur te poseren.

Mogelijk refererend aan dit laatste fenomeen, realiseerde de Spaanse kunstenares Alicia Framis in 1997 een bijzondere levende sculptuur. Terwijl het Nationaal Monument vanwege restauratiewerkzaamheden grotendeels was ontmanteld, vroeg zij ruim honderd mensen om een levende pyramide te vormen. Dit als commentaar op het statische karakter van het Nationaal Monument. Winstbejag speelde geen rol bij dit artistieke gebeuren. Maar het leverde haar wel een bekroning op met de Prix de Rome – een van de meest prestigieuze Nederlandse kunstprijzen die in 1808 door koning Lodewijk Napoleon werd geïnitieerd.

 

Ref.: Beurs van Zocher, Groote Club, Gebouw Industria, Koninklijk Paleis | Stadhuis, Nationaal Monument, Poppenkast, Straatdraaiorgels, Straatfotografie