Twee dagen na de Duitse capitulatie werd de bevrijding van Amsterdam alom verwacht en stroomden duizenden Amsterdammers naar de Dam. In plaats van de geallieerde hoofdtroepen bereikte echter alleen een kleine Engelse verkenningseenheid onder de vlag van het 49ste Reconnaissence Regiment van het eerste Canadese Leger de hoofdstad. Deze verkenningseenheid maakte een rondje over de Dam, passeerde een vrachtwagen vol gewapende Duitse militairen en besloot de stad om veiligheidsredenen zo snel mogelijk weer te verlaten.
Kort daarna opende de Kriegsmarine – om tot nu toe onopgehelderde redenen – vanuit de Groote Club het vuur op de verzamelde menigte. Hierdoor vielen er op de dag voor de uiteindelijke bevrijding van Amsterdam een twintigtal dodelijke slachtoffers en circa 120 gewonden. Een door weinigen opgemerkte koperen plaquette aan de gevel van de Groote Club op de hoek van de Dam en de Kalverstraat herinnert nog steeds aan deze dramatische gebeurtenis op de valreep tussen oorlog en vrede.
In afwachting van de bevrijders hadden minstens vijftien fotografen zich met hun zorgvuldig bewaarde films op verschillende locaties geposteerd: procuratiehouder W.F. Leijns in zijn kantoor op de vierde verdieping in gebouw Industria, Cas Oorthuys en Kryn Taconis op de hoek van de Dam en het Damrak, Wiel van der Randen op het dak van de consistoriekamer van de Nieuwe Kerk, Frits Lemaire in de tribune voor het Koninklijk Paleis, Margreet Meijboom-van Konijnenburg vanuit de Bijenkorf en Bert Haanstra bij de kiosk voor gebouw Industria.
Litt.: Bool, Hekking 1992
Ref.: Bevrijdingsfeesten, Bijenkorf, Gebouw Industria, Groote Club, Koninklijk Paleis | Stadhuis, Monumenten en gedenktekens, Nieuwe Kerk, Straathandel en -theater, Straatdraaiogels
